CSR- z czym to się je? Garść definicji na dobry początek
Idea społecznej odpowiedzialności biznesu w ostatnich latach staje się coraz bardziej popularna, strategie CSR wpisywane w politykę działań firm, przynoszą korzyści zarówno interesariuszom (Interesariusze to grupy lub jednostki, na które firma bezpośrednio lub pośrednio oddziałuje i które oddziałują na nią. [http://interesariusze.pl/]), jak i przedsiębiorstwom.
Zdefiniowanie samej idei nie jest łatwe – w literaturze można znaleźć bowiem bardzo wiele różnych definicji społecznej odpowiedzialności biznesu, które posiadają wspólne założenia, ale zwracają uwagę na różne aspekty związane z tą ideą.
CSR określana jest, jako odpowiedzialność korporacyjna, a jej składowymi są zrównoważony rozwój (zaspokajanie potrzeb obecnego pokolenia tak, aby następne również miały szanse na ich zaspokojenie), relacje z interesariuszami, a także ład korporacyjny [Smith, Lenssen i wsp., 2009].
Społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstwa definiowana jest również jako działania, które wykraczają poza podjęte zobowiązania biznesowe – jest to system zarządzania, który dzięki dialogowi społecznemu na poziomie lokalnym, przyczynia się do zwiększania konkurencyjności firmy i budowania zaufania społecznego. Taka strategia zakłada dbałość o zasady etyczne, prawa człowieka, prawa pracowników, społeczności lokalne i środowisko naturalne, co wpływa na działalność przedsiębiorstwa, które
w dążeniu do osiągnięcia celów ekonomicznych uwzględnia interes społeczny [Chudy, Nowodziński, 2007]. Jeśli przenieść założenia tej idei na grunt stosunków ekonomicznych można stwierdzić, że przedsiębiorca, który korzysta z wolności gospodarczej, ma również obowiązek bycia odpowiedzialnym [Bernatt, 2009]. Działania CSR charakteryzują się więc wprowadzaniem do systemu zarządzania firmą elementów
o charakterze społecznym, które same w sobie nie generują zysku, ale pośrednio wpływają na sukces przedsiębiorstwa poprawiając jego wizerunek [Knapik, 2006].
CSR nie jest jednak ani filantropią, ani promocją (public relations), ani jednorazowymi akcjami, ani greenwashingiem, (greenwashing – nieuzasadnione kreowanie wizerunku ekologicznego, wprowadzanie w błąd konsumentów i informowanie, że produkt czy usługa są ekologiczne, gdy nie jest to zgodne z prawdą [Milczarek, 2011]) a całokształtem działań firmy, które sprawiają, że zyski nie są osiągane z pominięciem potrzeb społeczeństwa (pracowników, społeczności lokalnych, innych interesariuszy) środowiska (degradacja środowiska, nadmierna eksploatacja zasobów) [FOB, Wstęp do CSR, 2012].
Ze względu na samą nazwę idei Corporate Social Responsibility wiele firm zakłada, że jest ona skierowana do dużych korporacji, co jest założeniem błędnym. Firmy z sektora MŚP mogą bowiem także wprowadzać zasady społecznej odpowiedzialności biznesu i realizować strategie CSR [Bąk i wsp., 2008].
Moją ulubioną definicją CSR jest ta zaproponowana przez Komisję Europejsą w 2011 roku “Odpowiedzialność przedsiębiorstw za ich wpływ na społeczeństwo. Styl zarządzania przedsiębiorstwem polegający na integrowaniu kwestii społecznych, środowiskowych, etycznych i dotyczących praw człowieka do działań biznesowych i strategii, we współpracy z interesariuszami”
Tabela prezentuje ewolucję definicji społecznej odpowiedzialności biznesu
w latach 1953 – 2011.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Kaźmierczak M. (2010): Bezpieczeństwo i higiena pracy a rozwój koncepcji społecznej odpowiedzialności biznesu, Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, Poznań. Bernatt M. (2009): Społeczna odpowiedzialność biznesu wymiar konstytucyjny i międzynarodowy, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa; www.odpowiedzialnybiznes.pl, Komunikat komisji do parlamentu europejskiego. Odnowiona strategia UE na lata 2011-2014 dot. Społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw, Bruksela dnia 25.10.20111,KOM (2011), 681, Strafiej-Bartosik A. (2010): Ekoodpoweidzialość polskiego biznesu „Realizacja inwestycji w sposób odpowiedzialny, czyli zrównoważony rozwój w praktyce”, materiały PWC, Poznań 24.11. s. 3-6.
Źródła:
1. Smith N. C., Gilbert Lenssen G. (2009): Mainstreaming Corporate Responsibility, INSEAD, EABIS, Chichester.:
2. Chudy K., Nowodziński P., Lachiewicz S, Matejun N., red. (2007): Społeczna odpowiedzialność determinantą konkurencyjności przedsiębiorstw, [w:] Problemy współczesnej praktyki zarządzania, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź, s. 438-443.
3. Bernatt M. (2009): Społeczna odpowiedzialność biznesu wymiar konstytucyjny i międzynarodowy, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa
4. Knapik A., Fatuła D. (2006): Porównanie postaw i praktyk firm polskich, węgierskich i słowackich zakresie społecznej odpowiedzialności biznesu, [w:] Procesy kształtowaniu nowoczesnej gospodarki, Tow. Eduk. Sp. Z o.o.- Ofc. Wyd. AFM. Kraków.
5. Milczarek A. (2011): Ekologiczne pranie mózgu, czyli greenwashing w reklamach cz. 1 (pol.). Ulica Ekologiczna.
6. Bąk M., Kulawczuk P. red. (2008): Społeczna Odpowiedzialność biznesu w małych i średnich przedsiębiorstwach, IBnDiPP, EQUAL, Warszawa
7. http://interesariusze.pl/
8. http://old.fob.org.pl